Wychodzisz do sklepu z zamiarem zakupu mąki. Stajesz przed właściwym regałem w markecie i... widzisz dziesiątki różnych produktów, które na pierwszy rzut oka wyglądają identycznie. Który z nich wybrać z myślą o pieczeniu chleba, a który lepiej nada się do lepienia pierogów? W tym artykule przedstawimy Ci wszystkie najpopularniejsze rodzaje mąki wraz z ich właściwościami i zastosowaniem!
Zanim zajmiemy się konkretnymi potrawami oraz produktami, jakie wykorzystuje się do ich przygotowania, odpowiedzmy sobie na pytanie, co oznacza typ mąki. Jest to podawana na opakowaniu wartość, wyrażająca ilość substancji mineralnych zwartych mące w po zmieleniu. Im wyższa, tym produkt jest gęstszy i bogatszy w wartościową okrywę owocowo-nasienną ziarna. Nie oznacza to jednak wcale, że do wszystkich dań i wypieków należy używać mąki graham (typ 1850) czy razowej (typ 2000), ponieważ niektóre potrawy wymagają delikatniejszej konsystencji — na przykład mąki tortowej (typ 450).
W zależności od rodzaju zboża, z jakiego wyprodukowana została mąka, różnią się jej typy dostępne w sklepach. Ich wartości odpowiadają pozostałości okrywy owocowo-nasiennej (w procentach), pomnożonej przez 1000.
Skoro wiesz już, co oznaczają typy mąki, pora zastanowić się, który z nich wybrać do określonych potraw. Aby podjąć odpowiednią decyzję, kieruj się następującymi kryteriami:
Mąki zawierające gluten to zdecydowanie najpopularniejsze produkty na rynku. Produkowane są z różnych zbóż, wobec czego znajdują bardzo szerokie zastosowanie w kuchni:
Mąka pszenna to jeden z absolutnie podstawowych produktów w każdej kuchni. Odznacza się wysoką zawartością białka, witamin z grupy B oraz takich minerałów jak żelazo, magnez, fosfor czy cynk. Jest też bogata w gluten, dzięki czemu wykonane z niej ciasto szybko rośnie i ma pulchną konsystencję. W zależności od wybranego typu może służyć do przygotowywania pizzy, pieczywa, ciast, makaronów i wielu innych.
W sklepach znajdziesz kilka typów mąki pszennej:
Powyższe typy mąki pszennej sklasyfikowane zostały w polskich normach. Warto jednak pamiętać, że na rynku dostępne są również odmiany produkowane według tak zwanych norm zakładowych (np. typ 480, 500 czy 850).
Mąka żytnia często traktowana jest jako zdrowszy zamiennik mąki pszennej. Zawiera mianowicie mniej białka (a więc i glutenu), przy czym cechuje się ono lepszą wartością biologiczną. Mąka ma także mniej skrobi i więcej minerałów, takich jak wapń, magnez, mangan i potas. Żyto znane jest ze swojego pozytywnego wpływu na stężenie glukozy we krwi. Niższy indeks glikemiczny sprawia, że po mąkę z tego zboża mogą sięgać cukrzycy.
Mąkę pszenną można też z powodzeniem zastąpić mąką orkiszową. Choć pochodzą z tej samej rodziny, ta druga zawiera zdecydowanie więcej minerałów i witamin i ma niemal dwukrotnie niższy indeks glikemiczny. Dostarcza też organizmowi sporo łatwo rozpuszczalnego błonnika, który pozytywnie wpływa na pracę układu pokarmowego. Podobnie jak odmiana pszenna, występuje w kilku typach, znajdując bardzo szerokie zastosowanie w kuchni. Nadaje się między innymi do pieczywa, ciast, pierogów czy naleśników.
Mąka jęczmienna stanowi mniej popularny wybór niż wszystkie wymienione do tej pory odmiany. Stosuje się ją raczej jako dodatek do pieczywa pszennego oraz żytniego. Cechuje się dość charakterystycznym słodkawym smakiem i zbitą strukturą. Warto zauważyć, że zawiera jedynie niewielkie ilości glutenu.
Mąki bezglutenowe zyskują na popularności ze względu na coraz powszechniejsze alergie pokarmowe i uczulenia na gluten. Osoby, które nie powinny go spożywać, mają do wyboru całe mnóstwo rodzajów mąki, z powodzeniem zastępujących jej tradycyjne odmiany:
Mąka produkowana z owsa doskonale sprawdza się jako zamiennik mąki pszennej w przypadku domowych wypieków. Cechuje się wysoką zawartością nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz białka, a także delikatną konsystencją i przyjemnym posmakiem. Ceniona jest też za flawonoidy o działaniu przeciwutleniającym. Osoby uczulone powinny uważać na wybierane produkty, ponieważ mąka owsiana bywa zanieczyszczona glutenem.
Mąka gryczana to dość charakterystyczna odmiana o brązowym kolorze i gorzkawym posmaku. Rekompensuje to jednak licznymi wartościami odżywczymi — dużą zawartością minerałów i witamin — a także niskim indeksem glikemicznym. Znajduje zastosowanie między innymi w wypiekaniu kruchych ciast, naleśników czy placków. Świetnie sprawdza się też w przypadku chlebów, pod warunkiem połączenia jej z innymi rodzajami mąki.
Podobnym zastosowaniem jak mąka gryczana charakteryzuje się odmiana jaglana. Wykorzystuje się ją zarówno w słodkich, jak i w wytrawnych wypiekach. Wyrabiane z niej ciasto jest delikatne i kruche, toteż warto łączyć ją z innymi rodzajami mąk. Mąka jaglana cieszy się uznaniem między innymi ze względu na dużą zawartość krzemu i żelaza.
Mąkę ryżową uznaje się na najlepszy wybór dla alergików. Produkt ten bardzo rzadko uczula, a ponadto stanowi bogate źródło prozdrowotnych związków, takich jak lignany czy fitoestrogeny, którym przypisuje się działanie antynowotworowe. Mowa o wersji pełnoziarnistej, bo mąka ryżowa występuje także w mniej wartościowym wariancie oczyszczonym. Produkt ten znakomicie sprawdza się przy wyrobie klusek, placków, kruchych ciastek, ale też przy zagęszczaniu zup i sosów. W kuchni azjatyckiej stanowi odpowiednik naszej mąki pszennej.
Kukurydza stanowi jedną z najczęściej uprawianych roślin na świecie. Spożywa się ją na wiele różnych sposobów, w tym także jako mąkę. Wyróżnia się ona wysoką zawartością witamin i minerałów, cenionych za działanie antyoksydacyjne. Wśród jej najważniejszych składników wymienić można choćby beta-karoten, witaminę E czy selen. Jak wiadomo, z mąki kukurydzianej przygotowuje się między innymi tortillę, ale także wiele innych wytrawnych potraw. Jej lekko słodkawy posmak sprawia, że chętnie wykorzystywana jest również przy wypiekaniu babeczek, bułek i placków.
Wśród dostępnych na rynku mąk bezglutenowych warto też zwrócić uwagę na odmiany orzechowe. Stanowią one mniej popularny wybór, a są bogate między innymi w wysokiej jakości białka, węglowodany, kwasy tłuszczowe i minerały. Doskonale nadają się do słodkich wypieków czy zagęszczania deserów. Produkuje się je choćby z nerkowców, orzechów włoskich i laskowych.
Nieoczywistym rozwiązaniem o doskonałych właściwościach jest także mąka amarantusowa. Odznacza się ona lekkostrawnym charakterem, dużą zawartością minerałów i błonnika. Dla wegan i wegetarian stanowi też znakomite źródło pełnowartościowego białka. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby w ciastach czy pieczywach zastąpić nią zdecydowanie mniej korzystną dla zdrowia mąkę pszenną.
Dzięki powyższej klasyfikacji z łatwością wybierzesz odpowiednią mąkę do swoich ulubionych potraw. Aby pomóc Ci w podjęciu decyzji, poniżej odpowiemy na pytania najczęściej zadawane w tym temacie:
Do pierogów najlepiej nada się klasyczna mąka pszenna typu 500 lub 650. Dzięki temu ciasto będzie miękkie i elastyczne.
Najlepsza do naleśników okaże się mąka pszenna typu 450, 500 lub 550. Zapewni to ciastu delikatność przy jednoczesnej gwarancji, że placki nie będą rozwarstwiać się podczas smażenia.
Pierniczki robi się zazwyczaj z mieszanki mąki pszennej typu 550 lub 650 oraz żytniej. Pamiętaj jednak, że możesz zastąpić je choćby mąką orkiszową.
Wybór mąki na chleb powinien zależeć przede wszystkim od tego, jaki jego rodzaj chcesz upiec. Przepis może przecież dotyczyć pieczywa pełnoziarnistego, pszennego lub żytniego. Najczęściej wykorzystuje się w tym przypadku mieszankę mąki pszennej oraz żytniej, co zapewnia chlebowi charakterystyczny smak oraz teksturę.
Najlepszym wyborem do ciast drożdżowych jest mąka pszenna typu 550 lub jej zamiennik z innego zboża.
Wybór mąki wpłynie nie tylko na walory smakowe i konsystencję przygotowywanych potraw, ale także na Twoje samopoczucie i — w dłuższej perspektywie — ogólny stan zdrowia. Stawiaj więc na wartościowe produkty, odpowiednio dobierając je zarówno do rodzaju wypieków, jak i do swojej diety.
Pobierz ściągę z typami mąk, wydrukuj i powieś na lodówce!
Niedostępne
Oferta już wygasła
Aktywacja przypominania!
Potwierdzenie przypomnienia
Otrzymasz przypomnienie w dniu ${date} o godzinie ${time}.
Wymagana aktywacja wiadomości (e-mail)
