Obecnie coraz modniejsze stają się wszelkie diety eliminacyjne. Jedną z nich jest dieta bezglutenowa. Czym jest wobec tego gluten i kto nie powinien go spożywać, a także jakie produkty należy wykluczyć na takiej diecie? Jeśli zdiagnozowano u nas nietolerancję glutenu, z pewnością powinniśmy poznać odpowiedzi na te pytania.
Dieta bezglutenowa to sposób odżywiania, w którym całkowicie z jadłospisu eliminuje się gluten. Jest on mieszaniną białek gluteliny i gliadyny znajdujących się w pszenicy, życie, jęczmieniu oraz owsie. Składnik ten odpowiada za odpowiednio elastyczną konsystencję ciasta, a także za jego odporność na wysychanie. Ponieważ gluten dobrze wpływa na zapach, konsystencję i smak produktu często dodawany jest także m.in. do kiełbas, pasztetów czy zup i sosów typu instant.
Będąc na diecie, o której mowa, można spożywać wyłącznie produkty bezglutenowe.
Wskazaniem do stosowania diety bez glutenu są przede wszystkim 4 schorzenia:
Ponadto, w świetle ostatnich badań, zastosowanie diety bezglutenowej może mieć korzystne efekty przy stosowaniu jej w schorzeniach takich jak:
Celiakia, nazywana inaczej chorobą trzewną, to choroba polegająca na nieprawidłowej odpowiedzi immunologicznej organizmu na gluten. W jej wyniku dochodzi do niszczenia kosmków jelitowych. Choroba dotyka głównie osoby predysponowane genetycznie i może być dziedziczona z pokolenia na pokolenie. Szacuje się, że w Polsce choruje około 400 tysięcy osób, czyli ok.1% populacji.
Objawy celiakii u dzieci i młodzieży objawy obejmują:
Objawy celiakii występujące u dorosłych to najczęściej:
Nieceliakalna nadwrażliwość na gluten (NCGS) jest postacią nietolerancji glutenu, w której organizm nieprawidłowo reaguje na białka znajdujące się w niektórych zbożach, takich jak pszenica, żyto czy jęczmień. NCGS występuje częściej niż inne postacie nietolerancji glutenu. Jej częstość występowania waha się między 0,16–13%. Występuje częściej u dorosłych w średnim wieku, szczególnie u kobiet oraz u osób zamieszkujących obszary miejskie.
Do objawów NCGS należą:
Okazuje się, że nawet u 10%. populacji gluten może aktywować układ odpornościowy, powodując różne formy nietolerancji. Alergia, w przeciwieństwie do celiakii, nie jest chorobą autoimmunologiczną. Może ona dotknąć zarówno dzieci, jak i dorosłych, ale najczęściej pojawia się między 14. a 40. rokiem życia.
Objawy alergii na gluten i czas ich pojawienia zależą od jej postaci klinicznej i obejmują:
Choroba Duhringa jest jedną z postaci choroby trzewnej wynikającej z nietolerancji glutenu i stanowi późno ujawniającą się postać celiakii. Zmiany, którymi charakteryzuje się choroba Duhringa, to grudki, pokrzywka, rumienie i niewielkie pęcherze, które swędzą i układają się symetrycznie. Najczęściej zlokalizowane są na łokciach, kolanach, karku, owłosionej skórze głowy, twarzy, łopatkach, okolicy krzyżowej i pośladkach.
Objawy choroby Duhringa:
Choroba Hashimoto może współistnieć z innymi chorobami autoimmunologicznymi bądź towarzyszyć zjawiskom nietolerancji pokarmowych.
Coraz więcej badań wskazuje na silne powiązania choroby z celiakią. Według różnych ekspertów współwystępowanie nadwrażliwości na gluten i choroby Hashimoto wynosi od 3,2% do 43%. Ryzyko celiakii u osób z chorobą Hashimoto jest 10 razy większe niż u osób zdrowych.
Jej objawami są:
Jest to idiopatyczna choroba przewodu pokarmowego o charakterze czynnościowym, charakteryzująca się przede wszystkim:
· bólami brzucha najczęściej w obrębie jelit
· wzdęciami
· zaburzeniami rytmu wypróżnień.
Jej przyczyn upatruje się dzisiaj głównie w sferze psychosomatycznej. Wyniki badań przeprowadzonych przez Mayo Clinic okazały się potwierdzać, że spożywanie wyłącznie produktów bezglutenowych łagodzi dolegliwości związane z niektórymi postaciami IBS.
Ataksja glutenowa to zaburzenie, które objawia się trudnościami w płynnym i dokładnym wykonywaniu ruchów. W chorobie tej, jak przekonują badacze, mimo braku objawów jelitowych, dieta bezglutenowa przynosi pozytywne skutki.
Ataksja glutenowa zazwyczaj występuje u pacjentów po 50. roku życia i obejmuje zespół różnych objawów wynikających z nieprawidłowego działania móżdżku.
Do najpowszechniejszych z nich zaliczamy:
Autyzm jest zaburzeniem rozwoju mózgu, charakteryzującym się upośledzeniem relacji społecznych, deficytami w komunikacji, np. opóźnienie w rozwoju mowy lub jej brak, ograniczonymi albo uporczywymi zachowaniami i zainteresowaniami, szczególnie dotyczącymi obiektów w najbliższym otoczeniu.
Jak się okazuje, dieta bezglutenowa i bezmleczna polecana jest także w leczeniu autyzmu. U 90% dzieci z autyzmem i nadpobudliwością, występują niedobory enzymów, które powodują nieprawidłowy rozkład białek, w szczególności zawartych w mleku i zbożu. Wyeliminowanie glutenu i białka mleka skutkuje poprawą w zachowaniu, wyciszeniu i koncentracji.
Do podstawowych objawów autyzmu u dzieci należą:
Przed rozpoczęciem diety bezglutenowej bardzo ważna jest wcześniejsza konsultacja z lekarzem oraz wykonanie określonych badań. Na początku należy przeprowadzić diagnostykę i ustalić, czy to na pewno gluten jest przyczyną problemów zdrowotnych oraz jakie dolegliwości wywołuje. Trzeba pamiętać, że nie wolno odstawiać glutenu, gdy wykonuje się badania w kierunku chorób związanych z jego nietolerancją, ponieważ uniemożliwia to ich wykrycie. Warto wiedzieć, że nieumiejętnie stosowana dieta eliminacyjna może prowadzić do pojawienia się w naszym organizmie niedoboru składników mineralnych oraz witamin, dlatego spożywając wyłącznie produkty bezglutenowe, trzeba uzupełniać niedobory pokarmowe.
Bez względu na rodzaj nietolerancji glutenu, stosowanie diety bezglutenowej zapewnia życie wolne od przykrych jej objawów. Osoby spożywające produkty bez glutenu mogą liczyć na stosunkowo szybkie wyeliminowanie uporczywych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, czyli problemów trawiennych, biegunek i zaparć. Ustępują też wszystkie objawy związane z nietolerancją glutenu, takie jak bóle głowy, złe samopoczucie, problemy z układem nerwowym, zmienne nastroje oraz senność. Z odstawieniem glutenu wiąże się też obniżenie i regulacja masy tłuszczowej ciała, zmniejszają się objawy choroby Hashimoto i innych chorób autoimmunologicznych. Przy celiakii pozwala na regenerację błony śluzowej jelita cienkiego i zapobiega występowaniu towarzyszących jej objawów. U osób dorosłych powrót do zdrowia zależy od wieku pacjenta oraz stopnia zaniku kosmków jelitowych. Czasami trwa pół roku, czasami dłużej, choć są i tacy pacjenci, którzy po odstawieniu glutenu już po paru tygodniach czują się dużo lepiej.
U osób ze zdiagnozowanym zespołem jelita wrażliwego, rozpoczynających dietę bezglutenową, pierwsze pozytywne rezultaty widoczne są w ciągu kilku tygodni.
Dieta bezglutenowa jest sposobem odżywiania eliminującym gluten, a więc wykluczającym ze spożywanych posiłków pszenicę, jęczmień, żyto oraz owies. Ponieważ ten ostatni podczas procesu produkcyjnego bywa zanieczyszczony innymi zbożami, w sprzedaży jest dostępny specjalnie oznaczony owies bezglutenowy.
Jeśli chcemy stosować dietę bezglutenową, musimy najpierw dokładnie sprawdzić, jakie produkty nie zawierają glutenu w ogóle. Najpopularniejsze jedzenie bezglutenowe, które jest bezpieczne do spożycia dla chorych, to soja, kukurydza, proso, ryż, ziemniaki, gryka, maniok, soczewica, fasola, sorgo, wszelkie owoce i warzywa oraz orzechy, ryby i mięso. W diecie bezglutenowej, bezpieczna jest również naturalna kawa, herbata i miód. Można również bez obaw spożywać masło, smalec, oleje roślinne, warzywa, rośliny strączkowe i ziemniaki. Produkty bezglutenowe oznaczone są na etykietach symbolem przekreślonego kłosa.
Produkty absolutnie zabronione w diecie bezglutenowej to pszenica, żyto, jęczmień, wszelkiego rodzaju pieczywo zwykłe, mąki i makarony na bazie zbożowej, kasza manna oraz jęczmienna, ciastka i herbatniki. Z mięs powinno się unikać kaszanki, pasztetowej i salcesonów. Należy również odstawić jogurty owocowe, maślanki smakowe, produkty mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu, serki topione, sałatki z majonezem czy pasztety.
Problem dla osób na diecie bezglutenowej mogą stanowić produkty o pewnej zawartości glutenu, chociaż się go w nich nie spodziewamy. Tego typu żywność zawiera najczęściej ostrzeżenia o możliwej zawartości glutenu, gdyż w procesie produkcji mogło dojść do zanieczyszczenia nim. Dlatego też warto zawsze dokładnie sprawdzić, co zawiera gluten, nawet w niewielkiej ilości. Do takich produktów należą płatki śniadaniowe kukurydziane, mąka kukurydziana, gryczana, jaglana, ryżowa, płatki ryżowe, skrobia kukurydziana, ryżowa i z tapioki, wędliny, parówki, produkty z mięsa mielonego, nadziewane cukierki, landrynki, batony, kisiele, budynie, galaretki, produkty wegetariańskie typu kotlety sojowe i wiele innych.
Oto przykładowy jednodniowy jadłospis dla osób na diecie bezglutenowej, dzięki któremu można przekonać się, że może być ona urozmaicona i smaczna.
Śniadanie – jajecznica z pomidorem
Obiad – gotowany schab, gotowana kasza gryczana, tarte buraczki
Kolacja – sałatka z rukolą, pomidorkami koktajlowymi, papryką i gotowaną piersią z kurczaka.
Poznaj bogata gamę naszych produktów bezglutenowych opatrzonych znakiem „Przekreślonego Kłosa”: makarony, płatki śniadaniowe czy przekąski dla dzieci.
Niedostępne
Oferta już wygasła
Aktywacja przypominania!
Potwierdzenie przypomnienia
Otrzymasz przypomnienie w dniu ${date} o godzinie ${time}.
Wymagana aktywacja wiadomości (e-mail)
